Vertrouwenspersoon geheimhouding, verschoningsrecht en aangifteplicht
1 februari 2024
Bouchra Ait M'Bark
Partner Yoconfio - The social safety company
Bij aanvang van een gesprek met ons geven wij altijd de kaders aan. Een van de kaders betreft de geheimhoudingsplicht en op welk moment er sprake kan zijn van het doorbreken van geheimhoudingsplicht. Hoe zit dit precies? In dit artikel bespreken we de rechten en plichten van een intern vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen als het gaat om geheimhouding, verschoningsrecht en aangifteplicht. Heb je nog vragen? Laat het gerust weten!
Inhoudsopgave
- Geheimhoudingsplicht versus aangifteplicht vertrouwenspersoon
- Verschoningsrecht vertrouwenspersoon
- Doorbreken zwijgplicht vertrouwenspersoon
- Meldplicht vertrouwenspersoon in onderwijs en jeugdzorg
Geheimhoudingsplicht versus aangifteplicht vertrouwenspersoon
Vertrouwenspersonen spelen een cruciale rol, vooral bij het omgaan met gevoelige informatie. Hoewel zij aan geheimhouding gebonden zijn, zijn er situaties waarin de wet vereist dat zij deze vertrouwelijkheid doorbreken. De wet stelt dat de aangifteplicht geldt voor iedereen, inclusief vertrouwenspersonen. Artikel 160, van toepassing bij ernstige misdrijven gerelateerd aan ongewenste omgangsvormen, geldt zowel in de publieke als in de private sector. Artikel 162, gericht op integriteit, is specifiek van toepassing op ambtenaren binnen de publieke sector.
Verschoningsrecht vertrouwenspersoon
Verschoningsrecht is het recht van een getuige om niet door een rechter gehoord te worden. Dit recht kan ook van toepassing zijn op vertrouwenspersonen binnen een organisatie, mits dit expliciet is opgenomen in interne regelingen, zoals een klachtenprocedure. Vertrouwenspersonen kunnen in bepaalde situaties een beroep doen op situationeel verschoningsrecht. De rechter toetst een beroep op het verschoningsrecht marginaal, en hoewel de kans op erkenning klein is, kan in specifieke gevallen dit recht toch worden toegekend.
Doorbreken zwijgplicht vertrouwenspersoon
De geheimhoudingsplicht is fundamenteel, maar er zijn omstandigheden waarin het breken ervan gerechtvaardigd is, zoals wanneer:
- Er moet aantoonbaar alles aan gedaan zijn om toestemming van de betrokken persoon te verkrijgen.
- De vertrouwenspersoon verkeert in gewetensnood door de geheimhouding.
- Er bestaat geen alternatieve oplossing dan de geheimhouding te doorbreken.
- Het is vrijwel zeker dat het behouden van de geheimhouding ernstige schade of gevaar zal veroorzaken.
- De vertrouwenspersoon is ervan overtuigd dat het doorbreken van de geheimhouding de schade of het gevaar aanzienlijk zal verminderen.
Voordat de zwijgplicht wordt doorbroken, moet de vertrouwenspersoon overleg plegen met een deskundige en de betrokken persoon vooraf inlichten over het voornemen tot doorbreking van de geheimhouding. Indien mogelijk, dient de vertrouwenspersoon de betrokkene ook door te verwijzen naar geschikte ondersteuning of hulpbronnen.
Meldplicht vertrouwenspersoon in onderwijs en jeugdzorg
Vertrouwenspersonen in het onderwijs en de jeugdzorg hebben een specifieke meldplicht voor zedenmisdrijven jegens minderjarigen. In situaties van kindermishandeling hebben vertrouwenspersonen het recht om melding te maken bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK), zelfs zonder de toestemming van de jeugdige of hun wettelijke vertegenwoordigers. Dit recht is van cruciaal belang voor de bescherming van kinderen en stelt vertrouwenspersonen in staat om noodzakelijke acties te ondernemen voor het welzijn en de veiligheid van het kind.
Bron: Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen (LVV)
Yoconfio kenniscentrum
Mis niks! Ontdek hoe je goed werkgeverschap vormgeeft met onze kennis.